isan.corinde@hotmail.com / PHOTO Marieke Visser, 2018
Isan Corinde opens a door for the audience with Tu pakisei
Tu pakisei. Two thoughts. That is the title of Isan’s third solo exhibition in Sukru Oso. Through the years I have been able to follow Isan’s development as an artist. He graduated from the Nola Hatterman Art Academy in 2012. Participated in the group exhibition Art Boost, in the ‘Zorghotel’, with Shaundell Horton, Dakaya Lenz and Jeanet Oord, in 2013. His first solo exhibition at Sukru Oso, Avo sondi, in 2015. Avo sondi means ‘something from the grandparents’, a recurring theme in his work, because Isan has much to thank to his grandmother, who has always believed in him.
And the second exhibition in 2016: LOLO. The name LOLO refers to ‘A e lolo’, it’s rolling, it’s going well. I will however, forever remember that exhibition as ‘Womi’, because of Tolin’s unforgettable performance at the opening. Womi … The Samaaka word for boy, man.
And Isan, also known as ICo, is doing well indeed. A e lolo.
After graduating Isan initiates several art projects, often for children, but also for seniors. In among other places, his birth place Brownsweg.
For several years now, Isan has been living and working in the Netherlands, with his wife Willemieke and his son Ino-V. He exhibits regularly and does projects with among others, artist Renée Koldewijn. And just like in Suriname, he enjoys working with youth. He also exhibited in the USA, in San Francisco and California, in 2017, with two other Surinamese artists, Marcel Pinas and Michael Wong Loi Sing, an exhibition named Lukuno.
What has always struck me about Isan is that he knows what he wants. He certainly does not follow paved roads, but he makes his way determined and unperturbed. Isan Corinde is now 28 years old, born in Brokopondo. He has moved many times. And in part because of that, also because he often found himself in situations where he did not speak the language, school was a very difficult process for him. Even back then, when as a child he got one bad grade after the other, he refused to get discouraged. The numbers and letters that he couldn’t do math or write with, were figures he loved to draw or change, and ultimately, he developed his own script. In the works that reveal the most of what goes on in ICo’s head, the rich symbol language that he has developed, and that originated in those early years, is brought to the surface.
Language (and the other education that we receive) is a way to open a door to the world, to a bigger world than the own family, the place where you were born. If that door remains closed, most people consider that a done deed. Not Isan. He plays with it. That the door repeatedly appears in his work as a symbol, is characteristic. It is not always easy to get in somewhere, or maybe even to get out. Sometimes you have to crawl, sometimes you have to overcome obstacles, and sometimes you just step straight on through the passageway.
By giving Samaaka titles to his exhibitions and his works, Isan also allows us to step through a doorway, into another world. By looking at Isan’s symbol for a person in a hammock for example, I briefly imagine myself in a Samaaka village. For a short time, I am in a world where people sleep in hammocks instead of in beds. My world has expanded.
Similarly, the title of this exhibition also puts one to thinking. Tu pakisei. Two thoughts. This expression repeatedly comes into my head: two souls, one thought. What does Isan mean? Does he halt between two opinions? Is it not about thoughts, but about ways of thinking?
By looking at the work and by talking about it, it becomes clear that it is more about finding a balance. About having found balance. Isan, and especially: Isan’s work, is understood on both sides of the ocean. He is now at home in two worlds. In both countries there are people he can call brother, and in both countries there are colleagues who give him advice. His work hangs on the walls of people in the Netherlands and in Suriname.
Those who walk through the exhibition will notice that the ‘two’ of two thoughts, is more about connection and about balance, than about difference and division. It often shows inside and outside. Part of the work is about what Isan sees. Another part is about what goes on in his head. Here, there. Spectator, creator. Two thoughts, one soul. A lot of work, a lot of passion.
‘Ai, a e lolo’ … take your turn stepping through that door and allow your world to expand. Enjoy!
Isan Corinde, ‘Page 2A’, ‘Page 2B’ & ‘Page 2C’. acrylic on canvas, 2018 – Triptych USD 1350, USD 650 a piece – isan.corinde@hotmail.com
This triptych is inspired by an old school book Isan found years later.
TEXT Marieke Visser, at the opening of Tu pakisei, solo exhibition of Isan Corinde, in Sukru Oso, Cornelis Jongbawstraat 16a, Paramaribo, Suriname – October 19, 2018.
Marieke Visser (Bennekom, Netherlands, 1962) lived in Saudi Arabia, Burundi, Thailand and Suriname when she was a child. She studied journalism and language and literature in the Netherlands. Since 1993 she lives in Suriname again. As a publicist she writes a lot about art & culture from her own company Tabiki Productions. She is co-founder and editor-in-chief of the multimedia platform on visual art in Suriname: Sranan Art Xposed.
TRANSLATION Cassandra Gummels-Relyveld, 2018
Tu pakisei
Forest, villages, Brownsweg. A world of its own that speaks for itself
for a boy who sees and looks with the eyes of a son from the people and their forest.
He goes to the school that can say nothing at all in a strange language.
In his notebook Eye Son draws what he experiences.
With hands and feet.
Characters for stories.
Because he looks.
And Eye Son sees
with the eyes of the son in the forest.
Lines in work and play
that he wants to portray and pass on in his own visual language
for the stories
from yet other children
who can see the new
in old habits and things.
In cloths, with basins, a wooden staff,
people who know fire and water,
live with earth and forest, their food, their home.
Riddles, in rules for life and time,
colors and rhythms, he draws,
he makes, he narrates, he passes on,
to women and men
of Old and New.
TEXT Catharina Woestenburg, 2018
Catharina Woestenburg did research in Rome, Italy for many years. She immersed herself in religious studies, Italian language and literature and in philosophy.
Since 1988 she has been researching and supervising projects with less privileged young people in Asia and Latin America, including in Suriname. She mainly worked on projects with young people who wanted to express themselves and learn in all possible ways. Using radio in their own language was always an important learning goal and tool.
TRANSLATION Cassandra Gummels-Relyveld, 2018
Isan Corinde, ‘Manu ku muyee (b)’ [Husband and wife], acrylic on wood, 2018 – SOLD – isan.corinde@hotmail.com
Isan Corinde opent een deur voor de toeschouwer met Tu pakisei
Tu pakisei. Twee gedachten. Dat is de titel van Isans derde solo-expositie in Sukru Oso. Ik heb door de jaren heen mee kunnen kijken naar Isans ontwikkeling als kunstenaar. Afgestudeerd van de Nola Hatterman Art Academy in 2012. Deelname aan de groepsexpo Art Boost, in het Zorghotel, met Shaundell Horton, Dakaya Lenz en Jeanet Oord, in 2013. De eerste solo-expo bij Sukru Oso, Avo sondi, in 2015. Avo sondi betekent ‘iets van de grootouders’, een thema dat terugkomt in zijn werk, want Isan heeft veel te danken aan zijn oma, die altijd geloof in hem had.
En de tweede expo, in 2016: LOLO. De naam LOLO verwijst naar ‘A e lolo’, het loopt, het gaat goed. Al onthoud ik die expo voor altijd als ‘Womi’, door Tolins onvergetelijke performance bij de opening. Womi … Het Samaaka woord voor jongen, man.
En het gaat ook goed met Isan, ook bekend als ICo. A e lolo.
Isan initieert na zijn afstuderen zelf meerdere kunsprojecten, vaak met kinderen, maar ook voor ouderen. Onder meer in zijn geboortedorp Brownsweg.
Sinds enkele jaren woont en werkt Isan nu in Nederland, met zijn vrouw Willemieke en zijn zoon Ino-V. Daar exposeert hij regelmatig en doet hij projecten, onder meer met kunstenares Renée Koldewijn. En net als in Suriname werkt hij graag met de jeugd. Ook in Amerika heeft hij gexposeerd, in San Francisco en California, in 2017, met twee andere Surinaamse kunstenaars Marcel Pinas en Michael Wong Loi Sing, onder de naam Lukuno.
Wat mij altijd is opgevallen aan Isan is dat hij weet wat hij wil. Hij loopt zeker geen gebaand pad maar hij gaat zijn weg vastberaden en onverstoorbaar. Isan Corinde is nu 28 jaar, geboren in Brokopondo. Vele malen verhuisd. En mede daardoor, ook omdat hij vaak in een situatie kwam waar hij de taal niet sprak, was school een heel moeizaam traject voor hem. Ook toen, als kind dat de ene onvoldoende na de andere haalde, liet hij zich niet uit het veld slaan. De cijfers en letters waarmee hij niet kon rekenen of schrijven waren voor hem leuke figuurtjes om na te tekenen, er op te varieren, en uiteindelijk ontwikkelt hij zijn eigen schrift. In de werken die het meest laten zien van wat zich in ICo’s hoofd afspeelt, komt de rijke symbooltaal die hij ontwikkeld heeft, en die ontstaan is in die jonge jaren, naar buiten.
Taal (en het overige onderwijs dat wij ontvangen) is een manier om een deur te openen naar de wereld, naar een grotere wereld dan het eigen gezin, de plek waar je bent geboren. Als die deur gesloten blijft is dat voor de meeste mensen een voldongen feit. Niet voor Isan. Hij heeft ermee gespeeld. Dat de deur nu ook terug komt als symbool in zijn werk is typerend. Het is niet altijd makkelijk om ergens naar binnen te gaan, of juist naar buiten. Soms moet je kruipen, soms moet je obstakels overwinnen, soms stap je gewoon rechtop door de doorgang.
Door Samaaka titels aan zijn expo’s en aan zijn werk te geven, laat Isan ons ook door een deur stappen, een andere wereld in. Door bijvoorbeeld te kijken naar Isans symbool voor iemand in een hangmat, ben ik even in een Samaaka dorp. Ik ben even in een wereld waar mensen in hangmatteen slapen en niet in bedden. Mijn wereld is groter geworden.
Zo zet ook de titel van deze expo aan tot denken. Tu pakisei. Twee gedachten. Steeds komt die uitdrukking in mijn hoofd: twee zielen, een gedachte. Wat bedoelt Isan toch? Hinkt hij op twee gedachten? Gaat het niet om gedachten maar denkwijzen?
Door te kijken naar het werk en door te praten wordt duidelijker dat het meer gaat over het vinden van een balans. Het gevonden hebben van een balans. Isan, en vooral: Isan’s werk, wordt verstaan en begrepen aan beide zijden van de oceaan. Hij is nu thuis in twee werelden. In beide landen zijn er mensen die hij broer mag noemen, in beide landen zijn er collega’s die hem advies geven. Zijn werk hangt bij mensen in Suriname en in Nederland aan de muur.
Wie door de expo loopt zal zien dat de ‘twee’ van twee gedachten meer gaat over verbinding en over balans dan over verschil en tweedeling. Er is vaak binnen en buiten te zien. Een deel van het werk gaat over wat Isan ziet. Een ander deel gaat over wat er in zijn hoofd omgaat. Hier, daar. Toeschouwer, maker. Twee gedachten, een ziel. Veel werk, veel bezieling.
Ai, a e lolo … Stap straks ook door de deur en laat je wereld groter worden. Enjoy!
TEKST Marieke Visser, bij de opening van Tu pakisei, solo-expositie Isan Corinde, in Sukru Oso, Cornelis Jongbawstraat 16a, Paramaribo, Suriname – 19 oktober 2018.
Marieke Visser (Bennekom, Nederland, 1962) woont als kind achtereenvolgens in Saoedi-Arabië, Burundi, Thailand en Suriname. Zij studeert journalistiek en taal- en literatuurwetenschap in Nederland. Sinds 1993 woont zij weer in Suriname. Als publicist schrijft ze vanuit haar eigen bedrijf Tabiki Productions veel over kunst & cultuur. Zij is mede-oprichter en hoofdredacteur van het multimediaplatform over beeldende kunst in Suriname: Sranan Art Xposed.
Tu pakisei
Bos, dorpjes, Brownsweg. Een eigen wereld die vanzelf spreekt
voor een jongetje dat ziet en kijkt met de ogen van een zoon van de mensen en hun bos.
Hij gaat naar het schooltje dat in een vreemde taal niets zeggen kan.
In zijn schriftje tekent Eye Son wat hij beleeft.
Met handen en voeten.
Tekens voor verhalen.
Want hij kijkt.
En Eye Son ziet
met de ogen van de zoon in het bos.
Lijnen in werk en spel
wil hij weergeven en doorgeven in eigen tekentaal
voor de verhalen
van weer andere kinderen
die het nieuwe kunnen zien
in oude gewoontes en dingen.
In doeken, met bekkens, een houten staf,
mensen die vuur en water kennen,
leven met aarde en bos, hun voedsel, hun huis.
Raadsels, in regels voor leven en tijd,
kleuren en ritmes, tekent hij,
maakt hij, verhaalt hij, geeft hij door,
aan vrouwen en mannen
Aloud en Nieuw.
TEKST Catharina Woestenburg, 2018
Catharina Woestenburgdeed jarenlang onderzoek in Rome, Italië. Zij verdiepte zich in godsdienstwetenschappen, Italiaanse taal- en letterkunde en in filosofie.
Sinds 1988 onderzocht en begeleidde zij projecten met kansarme jongeren in Azië en in Latijns Amerika, onder meer in Suriname. Zij werkte vooral aan projecten met jongeren die zich op alle mogelijke manieren wilden uitdrukken en leren. Gebruik van radio in de eigen talen was steeds een belangrijk leerdoel en hulpmiddel.
Srananart's Blog 